- शुक्रबार, १२ वैशाख, २०८२
एजेन्सी– अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाको एउटा अन्तरिक्षयान सूर्यको सबैभन्दा नजिक पुगेर मात्र होइन असाधारण तापक्रम रहेको त्यस क्षेत्रमा समेत सामान्य रुपमा काम गरेर इतिहास रच्न सफल भएको छ ।
यसअघि कुनै पनि अन्तरिक्षयानहरु सूर्यको त्यतिधेरै नजिक पुग्न असफल भएका थिए । शुक्रबार नासाका वैज्ञानिकहरुले एउटा संकेत प्राप्त गरे कि निकै उच्च तापक्रमयुक्त वातावरणमा कैयन् दिनसम्म उडान भरेपश्चात् उक्त यानको सञ्चार सम्पर्क विच्छेद भएको थियो ।
पार्कर सोलार प्रोब नामक उक्त यान अहिले पनि सुरक्षित छ र यो सूर्यको सतहभन्दा ६१ लाख किलोमिटरको दूरीमा पुग्नुका बाबजुत पनि यसले सामान्य तबरले काम गरिरहेको नासाले जनाएको छ । हेक्का रहोस नासाले सन् २०१८ मा पार्कर सोलार प्रोबलाई सौर्यमण्डलको केन्द्रमा पठाइएको थियो ।
क्रिसमसको अघिल्लो दिन यो यान सूर्यको बाह्य वातवारणमा प्रवेश गरेको वैज्ञानिकहरुलेनै बताएका छन । यद्पि अति उच्च तापक्रम र विकिरणसँग जुध्नुका बाबजुत यसले आफ्नो अस्तित्व बचाएर राख्यो । अन्तरिक्ष यानको यस्तो उडानबाट सूर्यको काम गर्ने तरिकाका विषयमा थप तथ्यहरुको खुलासा हुने बताइएको छ । पार्कर सोलार प्रोब सूर्यको निकट पुगेसँगै नासाका वैज्ञानिकहरुको मुटुको ढुकढुकी बढेको थियो ।
उनीहरुले लगातार त्यसबाट संकेतहरु पर्खिरहेका थिए । ती संकेतहरु २८ डिसेम्बरको बिहान ५ बजेसम्म प्राप्त हुने अपेक्षा गरिएको थियो । वेबसाइटका अनुसार पार्कर सोलार प्रोब ६.९२ लाख किलोमिटर प्रतिघण्टाको गतिमा आफ्नो यात्रा गर्दा ९८० डिग्री सेल्सियसको तापक्रम पनि सहन गर्न सक्यो । नासाले भनेको छ, ‘पार्कर सोलार प्रोबको तर्फबाट सूर्यको यति नजिक अध्ययनबाट यसको तापमान लिन सकिन्छ ।
यसबाट त्यस क्षेत्रमा कसरी कुनै पदार्थहरु लाखौं डिग्री सेल्सियससम्म तातो हुन सक्छन् भन्ने कुराको बारेमा बुझ्न पनि मद्दत मिल्नेछ । यसबाट सौर्यबतासको उत्पत्ति तथा ऊर्जायुक्त कणको गति पक्रिएर प्रकाशको गतिसम्म पुग्नुको कारणका बारेमा पनि पत्ता लाग्न सक्छ । नासाको विज्ञान विभागका प्रमुख डाक्टर निकोला फक्सले यसअघि बीबीसीसँग भनेकी थिइन्, सदियौंदेखि मानिसहरुले सूर्यको अध्ययन गरिरहेका छन्
। तर, जबसम्म उनीहरू त्यहाँ पुग्दैनन् तबसम्म त्यहाँको वातावरणको अनुभव गर्न पाउने छैनन् । त्यसैले जबसम्म तपाईंले सूर्यको नजिकैबाट उडान भर्नुहुन्न तबसम्म त्यहाँको माहोल कस्तो छ भन्ने कुरा बताउन सकिने छैन । पार्कर सोलार प्रोब सन् २०१८ मा प्रक्षेपण गरिएको थियो । त्यसयता यसले सौर्यमण्डलको केन्द्रतर्फ आफ्नो यात्रा जारी राखेको थियो ।
यसले सूर्यलाई २१ पटक सूर्यको नजिक गएको छ र हरेक पटक यो पहिलेको तुलनामा सूर्यको नजिक पुगिरहेको थियो । तर, क्रिसमसको पूर्वसन्ध्यामा यो सूर्यको सबैभन्दा नजिक पुग्यो र अहिलेसम्मकै रेकर्ड ब्रेक गर्यो ।
तर, अहिलेसम्मकै सबैभन्दा नजिक पुग्नुका बाबजुत पनि यो अझै सूर्यभन्दा ६१ लाख किलोमिटर टाढा थियो । तथापि यो दूरीले सूर्य र उक्त यानबीचको दूरीलाई नयाँ सिराबाट परिभाषित गर्दछ । डाक्टर फक्सका अनुसार पृथ्वी र सूर्यबीचको दूरी ९ करोड ३० लाख माइल छ ।
यदि हामी सूर्य र पृथ्वीलाई एक मिटरको दूरीमा राख्यौं भने सोलार प्रोब सूर्यबाट केवल ४ सेन्टिमिटरको दूरीमा रहेको छ । वास्तवमा सोलार प्रोब सूर्यको निकै नजिक पुगेको हो ।
यो अन्तरिक्षयान १४ सय डिग्री सेल्सियस तापक्रम पनि सहन सफल भयो । यति उच्च तापक्रमले यानमा रहेका उपकरणहरुलाई खरानी बनाउन सक्थ्यो ।
